Της Elizabeth Kuiper
Προσεγγίζουμε μια κρίσιμη περίοδο για την Ευρωπαϊκή Ένωση. Καθώς οι ψηφοφόροι ξεκινούν να συντονίζονται με τις εκλογές του Μαΐου στην Ε.Ε. και τα ευρωπαϊκά κεφάλαια στρέφουν το ενδιαφέρον τους στην καινούρια Ευρωπαϊκή Επιτροπή, τώρα είναι η ώρα να σκεφτούμε το μέλλον.
Ας ξεκινήσουμε κοιτάζοντας πίσω. Σε αυτό το σημείο του πολιτικού κύκλου πριν από 5 χρόνια, οι ευρωπαϊκές οικονομίες εξακολουθούσαν να αισθάνονται τις επιπτώσεις της παγκόσμιας χρηματοπιστωτικής κρίσης. Η λιτότητα χτυπούσε σκληρά και οι πολίτες φώναζαν για θέσεις εργασίας, κοινωνική σταθερότητα και λόγους αισιοδοξίας. Ήταν δύσκολα χρόνια.
Εκ των υστέρων, η ΕΕ στάθηκε στο ύψος της, χάνοντας όμως την δυναμική της τα επόμενα χρόνια. Στο πλαίσιο της στρατηγικής «Ευρώπη 2020», ενίσχυσε την προσπάθειά της για «έξυπνη, βιώσιμη και χωρίς αποκλεισμούς ανάπτυξη». Για τη βιομηχανία, συμπεριλαμβανομένου του φαρμακευτικού τομέα, μια σειρά δράσεων που ακολούθησαν, δημιούργησε μια αίσθηση σοβαρής βιομηχανικής στρατηγικής με τομεακές πρωτοβουλίες.
Ψήγμα αισιοδοξίας
Η μελέτη των υπηρεσιών της Επιτροπής, «Φαρμακευτική βιομηχανία: στρατηγικός τομέας για την ευρωπαϊκή οικονομία», δημοσιεύθηκε τον Ιούνιο του 2014.
Αργότερα εκείνο το καλοκαίρι, τα φάρμακα συμπεριελήφθησαν στις πέντε βασικές βιομηχανίες που επισημάνθηκαν από τον Jean-Claude Juncker και για τις οποίες πήρε την έγκριση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Η επακόλουθη επιβεβαίωσή του ως Προέδρου της Επιτροπής υποσχέθηκε να εγκαινιάσει μια περίοδο πολιτικής υποστήριξης για την φαρμακοβιομηχανία της Ευρώπης.
Δεν έγινε. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τελικά απομακρύνθηκε από την ανάπτυξη μιας βιομηχανικής στρατηγικής για τον συγκεκριμένο κλάδο. Αντ ‘αυτού, η κυρίαρχη αφήγηση ήταν ότι όλες οι βιομηχανίες αντιμετωπίζουν τις ίδιες προκλήσεις και τα μέτρα πολιτικής θα πρέπει να τα αντιμετωπίζουν συλλογικά. Αυτό, λογικά, θα βελτίωνε την ανάπτυξη και τη δημιουργία θέσεων εργασίας σε όλους τους τομείς.
Όμως αυτό δεν αντικατοπτρίζει την πραγματικότητα της Ευρώπης. Η Ευρώπη έχει τα πλεονεκτήματά της, τα οποία περιλαμβάνουν βιοφαρμακευτικές εταιρείες. Η αξιοποίηση αυτών των πλεονεκτημάτων είναι η καλύτερη ευκαιρία για τη δημιουργία βιώσιμης ευημερίας. Είναι πάντα πιο συνετό να αναζητήσουμε ηγετικό ρόλο σε περιοχές υψηλής αξίας και παγκόσμιας σημασίας όπου έχουμε ήδη μια σταθερή βάση.
Φυσικά, δεν ήταν όλα καταστροφή και θλίψη. Η Ευρώπη έχει σημειώσει κάποιες επιτυχίες τα τελευταία πέντε χρόνια. Το πρόγραμμα «Ορίζων 2020» έχει καταδείξει την προσήλωση της Ευρώπης στην καινοτομία, ακόμη και ενόψει ενός δυσμενούς δημοσιονομικού κλίματος. Η Πρωτοβουλία για τα Καινοτόμα Φάρμακα 2 (ΙΜΙ2) και οι Κοινές Τεχνολογικές Πρωτοβουλίες (JTI) έχουν αποδείξει των ΣΔΙΤ μεγάλης κλίμακας.
Παίζοντας με τα δυνατά μας
Ταυτόχρονα, ο κλάδος συνέχισε να αναπτύσσεται. Οι φαρμακευτικές, αποτελούν μείζονα ευρωπαϊκή βιομηχανία, παρά τον σημαντικό παγκόσμιο ανταγωνισμό. Τα φάρμακα και τα εμβόλια δημιουργούν θέσεις εργασίας, κατευθύνουν τις εξαγωγές και βοηθούν στη διατήρηση της καλής υγείας του γηράσκοντος πληθυσμού μας.
Τροφή για σκέψη: Με εμπορικό πλεόνασμα ύψους 79,7 δισ. ευρώ το 2017, οι φαρμακευτικές έρευνας, θεωρούνται τομέας υψηλής τεχνολογίας που συμβάλλει στο εμπορικό ισοζύγιο της ΕΕ. Η βιομηχανία απασχολεί 115.000 άτομα μόνο στην Ε & Α και 750.000 συνολικά. Οι φαρμακευτικές επένδυσαν περισσότερα από 35 δισ. ευρώ σε έρευνα και ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη το 2017 και σχεδιάζουν να διατηρήσουν αυτά τα επίπεδα επενδύσεων Ε & Α στην Ευρώπη κατά τα επόμενα πέντε χρόνια.
Η Ευρώπη είναι επίσης η δεύτερη μεγαλύτερη φαρμακευτική αγορά στον κόσμο και αντιπροσωπεύει το 22% των παγκόσμιων φαρμακευτικών πωλήσεων. Το φάρμακο είναι ένας τομέας στρατηγικής οικονομικής και κοινωνικής αξίας όπου η ΕΕ μπορεί πραγματικά να δηλώσει παγκόσμιος παίκτης. Για παράδειγμα, περισσότερο από το 80% των δόσεων εμβολίων που παράγονται από φαρμακευτικές έρευνας παράγονται στην Ευρώπη.
Οι σημερινές προκλήσεις
Καθώς οι Βρυξέλλες και το Στρασβούργο προετοιμάζονται για να καλωσορίσουν μια νεοεκλεγείσα ομάδα βουλευτών του ΕΚ και Επιτρόπων, ο κόσμος μοιάζει πολύ διαφορετικός από αυτόν που αντίκρυσαν πριν από πέντε χρόνια οι πρόεδροι Juncker, Tusk και Tajani.
Ορισμένες από τις προκλήσεις που αντιμετώπιζαν τότε, η άνοδος του παγκόσμιου ανταγωνισμού, το δυσμενές δημογραφικό, η υποτονική ανάπτυξη, εξακολουθούν να είναι μαζί μας. Μάλιστα, η Ευρώπη έχει γεράσει λίγο ακόμη, ενόσω οι παγκόσμιοι παίκτες, κυρίως η Κίνα, έχουν γίνει πιο δυναμικοί και ισχυροί. Η Κίνα διαθέτει επίσης, κάτι που η Ευρώπη χρειάζεται τώρα, περισσότερο από ποτέ: ένα σχέδιο.
Υπάρχουν επίσης νέα ζητήματα όπως ο λαϊκισμός. Αυτό έχει διαταράξει τη γεωπολιτική και τις εκλογές των κρατών μελών. Μπορεί επίσης να είναι χαρακτηριστικό του επόμενου Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Αυτό θα μπορούσε να υπονομεύσει τον ιδιαίτερο ρόλο της ΕΕ στην γεφύρωση των χωρών μεταξύ τους, ώστε να καταστούν τα μέλη της πιο ελκυστικά για επενδύσεις. Ωστόσο, οι πολίτες που ψηφίζουν υπέρ των λαϊκιστών θέλουν ουσιαστικά τα ίδια πράγματα με όλους τους άλλους: σταθερότητα, ασφαλείς θέσεις εργασίας και ένα βιώσιμο μέλλον. Μια στρατηγική της ευρωπαϊκής βιομηχανίας θα πρέπει να αποτελέσει ύψιστη προτεραιότητα για τους βουλευτές όλων των πολιτικών διαστάσεων.
Απαντώντας στα megatrends
Όποια και αν είναι η μορφή της νέας πολιτικής ηγεσίας της ΕΕ, θα χρειαστεί να τρέξουν. Δεν υπάρχει χρόνος για χάσιμο. Ο κόσμος αλλάζει γρήγορα γύρω μας, ιδιαίτερα σε τομείς όπως η τεχνητή νοημοσύνη, η ψηφιοποίηση και τα μεγάλα δεδομένα – big data. Η εξέλιξη αυτή περιλαμβάνει την αξιολόγηση των συστημάτων υγείας της ΕΕ χρησιμοποιώντας τα σχετικά αποτελέσματα των ασθενών, με την υποστήριξη ψηφιακών λύσεων και ενός εναρμονισμένου ευρωπαϊκού δικτύου δεδομένων για την υγεία.
Αυτό, προκειμένου να βελτιωθεί η πρόσβαση των ασθενών στην Ευρώπη, με τη δημιουργία ενός μελλοντικού ευρωπαϊκού συστήματος κλινικής αξιολόγησης, σε συντονισμό με τις προτάσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για την HTA, που επιταχύνει τη διαδικασία μέσω της εναρμόνισης των απαιτήσεων κλινικών δεδομένων και της κατάργησης των διπλών αξιολογήσεων.
Ορισμένες από αυτές είναι οι λύσεις για τις κοινωνικές και δημογραφικές προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε. Για παράδειγμα, η απομακρυσμένη παρακολούθηση ασθενών με διαβήτη που χρησιμοποιούν τεχνολογίες αισθητήρων θα είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της αύξησης των χρόνιων ασθενειών. Η συλλογή και η ανάλυση των αποτελεσμάτων των δεδομένων για την υγεία υπόσχεται να προσφέρει αποδοτικότητα του συστήματος υγείας, καλύτερη υγεία και λιγότερες διακυμάνσεις. Οι εξατομικευμένες κυτταρικές θεραπείες θα αλλάξουν τη φροντίδα του καρκίνου, ενώ η ρομποτική και οι συναφείς παράγοντες αναμορφώνουν την προηγμένη τεχνολογία κατασκευής.
Και αυτές οι τεχνολογίες, όχι μόνο μπορούν να μας κρατήσουν υγιείς και πιο παραγωγικούς, αλλά θα αποδεσμεύσουν και μεγαλύτερη αξία για τις δαπάνες υγείας και θα αποτελέσουν πηγή θέσεων εργασίας και ανάπτυξης.
H υλοποίηση
Η ΕΕ έχει μια παγκόσμια φήμη για την καινοτομία και την Ε & Α. Είναι επίσης ένα από τα καλύτερα μέρη του κόσμου για κλινικές μελέτες και παγκόσμιος ηγέτης στα ΣΔΙΤ, παράγοντες που αξίζει να προστατευθούν. Για να γίνει αυτό, η βιομηχανία επενδύει σε μεγάλο βαθμό στην καινοτομία. Από την πλευρά τους, οι εκλεγμένοι υπεύθυνοι λήψης αποφάσεων πρέπει να διασφαλίσουν ότι η υγεία αποτελεί προτεραιότητα για την κατανομή δημόσιων πόρων έρευνας.
Η προσέλκυση της έρευνας είναι πολύ περισσότερο από χρηματοδότηση. Η επιτυχία της Ευρώπης μέχρι σήμερα στηρίχθηκε σε προσπάθειες συνεργασίας μεταξύ δημόσιων αρχών, ρυθμιστικών φορέων, πανεπιστημίων, νοσοκομείων, ερευνητικών οργανισμών, οργανώσεων ασθενών και βιομηχανίας. Η ανάπτυξη του εργατικού δυναμικού και η προσέλκυση θέσεων εργασίας, τροφοδοτούν την πρόοδο της βιομηχανίας και την οικονομική ανάπτυξη.
Μπορούμε να κάνουμε περισσότερα. Η Ευρώπη μπορεί να αποτελέσει μαγνήτη για επενδύσεις, υποστηρίζοντας την υιοθέτηση της καινοτομίας στα συστήματα υγείας. Και με τη διατήρηση και ανάπτυξη του παγκόσμιας εμβέλειας συστήματος πνευματικής ιδιοκτησίας, η παροχή κινήτρων στην Ε & Α στους τομείς των ακάλυπτων ιατρικών αναγκών και την υποστήριξη μικρότερων εταιρειών, οι υπεύθυνοι για τη χάραξη πολιτικής θα διασφαλίσουν ότι η Ευρώπη θα διατηρήσει την έδρα της στην κορυφή της ιατρικής καινοτομίας.
Η πνευματική ιδιοκτησία και η κανονιστική αριστεία μπορούν επίσης να αποτελέσουν σημαντικά εργαλεία στην εμπορική ατζέντα της Ευρώπης, συμβάλλοντας στην αύξηση των προδιαγραφών διεθνώς και στην εδραίωση της ηγετικής φήμης της.
Industry4Europe
Καθώς βλέπουμε το 2020 και πέρα, η ηγεσία είναι απαραίτητη για το βιομηχανικό μέλλον της Ευρώπης. Μια φιλόδοξη βιομηχανική στρατηγική χρειάζεται εάν η ΕΕ συνεχίσει να ανταγωνίζεται άλλες χώρες, όπως η Κίνα, η Ινδία και οι ΗΠΑ. Οι παγκόσμιοι εταίροι μας έχουν ήδη θέσει τη βιομηχανία στην κορυφή της πολιτικής ατζέντας τους.
Η EFPIA έχει ενώσει ένα μεγάλο και πρωτόγνωρο συνασπισμό που συγκεντρώνει 147 ευρωπαϊκές ομοσπονδίες βιομηχανικών τομέων για να υπογράψουν ένα Μανιφέστο που καλεί τους ηγέτες να θέσουν την βιομηχανία στον πυρήνα του μέλλοντος της Ευρώπης. Η Industry4Europe πιστεύει ότι η Ευρώπη θα πρέπει να παραμείνει κόμβος για μια έξυπνη, καινοτόμο και βιώσιμη βιομηχανία που ωφελεί όλους τους Ευρωπαίους και τις μελλοντικές γενιές.
Συγκεκριμένα, παροτρύνει την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή να οριοθετήσει την κορυφαία προτεραιότητα του κλάδου στο πενταετές πρόγραμμα εργασίας της και να διορίσει έναν ειδικό αντιπρόεδρο για τη βιομηχανία. Ζητεί από την επόμενη Ευρωπαϊκή Επιτροπή να παρουσιάσει γρήγορα μια φιλόδοξη μακροπρόθεσμη βιομηχανική στρατηγική της ΕΕ, να περιλαμβάνει σαφείς δείκτες και δομές διακυβέρνησης.
Λόγος ελπίδας
Πιστεύουμε ότι σε αυτή την κρίσιμη στιγμή, υπάρχουν ήδη σημάδια ότι οι ηγέτες της ΕΕ είναι διατεθειμένοι να αδράξουν τη στιγμή. Τον περασμένο Δεκέμβριο, η 6η Υπουργική Διάσκεψη των Φίλων της Βιομηχανίας, μια πρωτοβουλία η οποία υποστηρίχθηκε από 18 κράτη μέλη, δημοσίευσε κοινή δήλωση με διάφορα πολλά υποσχόμενα στοιχεία που θα μπορούσαν να υιοθετηθούν ευρέως.
Τον Φεβρουάριο του τρέχοντος έτους, η Γερμανία ανακοίνωσε μια ανανεωμένη βιομηχανική στρατηγική, η οποία έλαβε δημόσια υποστήριξη από τη Γαλλία, ενώ το Μάρτιο τα Συμπεράσματα του Συμβουλίου της Ρουμανικής Προεδρίας κάλεσαν την Επιτροπή να θέσει ένα μακροπρόθεσμο όραμα για το βιομηχανικό μέλλον της Ευρώπης.
Ωστόσο, η ιστορία μας θυμίζει ότι η δυναμική μπορεί να χαθεί. Αυτή τη φορά, η Ευρώπη χρειάζεται ένα σαφές και φιλόδοξο βιομηχανικό όραμα για το μέλλον μας. Η αποτυχία δεν είναι επιλογή.
*Η κ. Elizabeth Kuiper είναι Εκτελεστική Διευθύντρια Δημοσίων Υποθέσεων της EFPIA (Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων)