«…Οι μεγαλύτεροι εχθροί για την υγεία δεν είναι τα μικρόβια, οι ιοί και ο καρκίνος, αλλά η φτώχεια, η άγνοια και η εκμετάλλευση ανθρώπου από άνθρωπο».
Στα λόγια αυτά, του Σπύρου Δοξιάδη, του μακροβιότερου και ενός από τους πιο εμπνευσμένους υπουργούς Υγείας, στάθηκε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, κατά την ομιλία του στην εκδήλωση για τα 100 χρόνια υπουργείου Υγείας που πραγματοποιήθηκε χθες στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών.
Στην εκδήλωση παρουσιάστηκε Λεύκωμα με τίτλο «Ένας Αιώνας Υγείας», στο οποίο παρουσιάζεται η διαδρομή του Υπουργείου και των ανθρώπων του σε συνάρτηση με τη σύγχρονη οικονομική, κοινωνική και πολιτική ιστορία της χώρας.
Είχαν προσκληθεί όλοι οι υπουργοί Υγείας της τελευταίας 30ετίας, ενώ είχε ζητηθεί από τον Παρασκευά Αυγερινό εισηγητή του νόμου 1397/1983 για την ίδρυση του ΕΣΥ, να είναι ομιλητής. Όμως η Δημοκρατική Συμπαράταξη και ο Π. Αυγερινός αποφάσισαν να μη συμμετέχουν στην εκδήλωση, οδηγώντας τον Ανδρέα Ξανθό να σχολιάσει πως η αναιτιολόγητη αποχή από μια εκδήλωση ιστορικής και θεσμικής μνήμης, υπονομεύει κάθε προσπάθεια αναζήτησης συναινέσεων στον πολύ ζωτικό για την κοινωνία χώρο της Υγείας.
Σε μια γρήγορη ιστορική αναδρομή, ο Ανδρέας Ξανθός ανέφερε ότι το Υπουργείο Υγείας ιδρύθηκε το 1917 επί κυβερνήσεως Ελευθερίου Βενιζέλου ως «Υπουργείο Περιθάλψεως», αναδεικνύοντας την κοινωνική ανάγκη της εποχής: ασφαλή περίθαλψη των ανθρώπων μετά τις πληγές του 1ου Παγκοσμίου Πολέμου, φροντίδα των τραυματιών, των συμμαχικών στρατευμάτων και των προσφυγικών πληθυσμών που αυξάνονταν.
Σημείωσε, πως “από τότε πολλά άλλαξαν, οι ανάγκες διαφοροποιήθηκαν, το Υπουργείο μετονομάστηκε πολλές φορές, αλλά η κοινωνική διάσταση της ασθένειας και άρα η πολιτική διάσταση των υγειονομικών προτεραιοτήτων, παραμένει ισχυρή και αδιαμφισβήτητη.
Από τον άνισο αγώνα απέναντι στα λοιμώδη νοσήματα και στις επιδημίες, φτάσαμε στην εποχή της προληπτικής, διαγνωστικής και θεραπευτικής «επανάστασης», στον Αιώνα των εμβολίων, του προγεννητικού ελέγχου, της απoκωδικοποίησης του DNA, της Ρομποτικής Χειρουργικής, της φαρμακευτικής και ιατροτεχνολογικής καινοτομίας και της εξατομικευμένης Ιατρικής.
Ταυτόχρονα όμως, από την περίοδο της «ηρωικής» ιατρικής, από την εποχή του γιατρού χωρίς ειδικότητα συνήθως, με γενικές γνώσεις αλλά με μεγάλη εμπειρία, που ήταν πάντα διαθέσιμος και κοντά στους πάσχοντες, οδηγηθήκαμε στην περίοδο της υπερ-εξειδικευμένης, κατακερματισμένης και συχνά από-ηθικοποιημένης ιατρικής πράξης, που υποτίμησε την κοινωνική πλευρά των προβλημάτων υγείας, έπληξε βαθύτατα τον ανθρωπιστικό πυρήνα της Ιατρικής, προκάλεσε στρεβλώσεις και παθογένειες, ευνόησε αντιδεοντολογικές συμπεριφορές και επηρέασε αρνητικά τον κοινωνικό ρόλο των γιατρών και των άλλων επαγγελματιών υγείας”.
Προφίλ Υγείας
Ο υπουργός Υγείας, επισήμανε πως βάσει της έκθεσης του ΟΟΣΑ “προφίλ υγείας 2017” το προσδόκιμο ζωής στην Ελλάδα αυξάνεται σταθερά (81,1 έτη) όμως μειώνεται ο χρόνος καλής υγείας, λόγω συμπεριφοράς (κάπνισμα, αλκοόλ, διατροφή κλπ). Το ίδιο παρατηρείται και στην Παγκόσμια Μελέτη Επιβάρυνσης Ασθενειών του ΟΗΕ παρά τον υψηλό δείκτη (90/100) που κατέκτησε με την επέκταση της κάλυψης των ανασφαλίστων στην περίθαλψη.
Ο Ανδρέας Ξανθός πρόσθεσε πως η ίδια έκθεση του ΟΟΣΑ, αναδεικνύει την επιδείνωση των δημογραφικών και κοινωνικοοικονομικών παραγόντων λόγω της κρίσης (κατά κεφαλή ΑΕΠ 19.700 ευρώ με μέσο όρο στην ΕΕ 28.900, δείκτης σχετικής φτώχειας 15% – ΕΕ 10,8%, πληθυσμός άνω των 65 ετών 20,9% -ΕΕ 18,9%, δείκτης γονιμότητας 1,3 –ΕΕ 1,6, η κατά κεφαλή δαπάνη υγείας/έτος είναι 1650 ευρώ (μειωμένη κατά 28% σε σχέση με το 2009), δηλαδή στα 2/3 της αντίστοιχης της ΕΕ και οι άμεσες πληρωμές από τους ασθενείς στο σύνολο των δαπανών υγείας είναι στο 35% με μέσο όρο της ΕΕ το 15%.
Αναδεικνύεται λοιπόν ότι το μείζον πρόβλημα του Συστήματος Υγείας για να ανταποκριθεί με επάρκεια στην αυξημένη ψυχοσωματική ευαλωτότητα και νοσηρότητα που προκαλεί η οικονομική κρίση, είναι οι ανεπαρκείς δημόσιες δαπάνες υγείας (5,1%), με δεδομένο ότι ο μέσος όρος των δημόσιων δαπανών υγείας στην Ευρωζώνη είναι 7,2%.
Σημείωσε λοιπόν, ότι “το μεγάλο στοίχημα στη μεταμνημονιακή περίοδο θα είναι η σταδιακή άρση των εμποδίων της λιτότητας στην πληρέστερη υλοποίηση του πολιτικού στόχου της ισότητας στην Υγεία και της εγγυημένης κάλυψης των υγειονομικών αναγκών όλων των ανθρώπων, χωρίς διακρίσεις που έχουν σχέση με την εργασία, την ασφάλιση, το εισόδημα ή τον τόπο διαμονής”.
Ο Γ. Δραγασάκης
Χαιρετίζοντας την εκδήλωση, ο αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης Γιάννης Δραγασάκης, στηλίτευσε την νεοφιλελεύθερη άποψη ότι θα πρέπει να επιδιωχθεί καταρχήν η οικονομική μεγέθυνση και η όποια αναδιανομή να ακολουθήσει σε δεύτερο χρόνο, σε ένα απροσδιόριστο «μετά».
“Αυτή η άποψη θεωρεί ότι το κοινωνικό κράτος είναι ένα είδος «πολυτελείας» που μπορεί να οικοδομηθεί μόνο σε συνθήκες οικονομικής ευμάρειας”, είπε χαρακτηριστικα για να προσθέσει: “Αυτή η αντίληψη πάσχει για δύο βασικούς λόγους:
- Παραβλέπει την αυτόνομη αξία της κοινωνικής δικαιοσύνης, η οποία είναι προϋπόθεση κοινωνικής συνοχής και σταθερότητας, καθώς η μεγαλύτερη ανάγκη για προστασία υπάρχει όχι στις «ηλιόλουστες ημέρες», μα στις «βροχερές».
- Παραγνωρίζει την ιστορική εμπειρία, που μας καταδεικνύει ότι η καταπολέμηση των ανισοτήτων σε όλες τις εκφάνσεις τους και η βελτίωση του επιπέδου της ζωής των πολιτών έχει άμεσα θετικά αποτελέσματα στη συνολική ευημερία και είναι όρος για τη βιωσιμότητα, τη διατηρησιμότητα και την κοινωνική νομιμοποίηση της ανάπτυξης.
Για εμάς το κοινωνικό κράτος είναι κεντρικός πυλώνας, προϋπόθεση και πολλαπλασιαστής της αναπτυξιακής διαδικασίας. Η ανασυγκρότηση του αποτελεί κοινωνική και εθνική ανάγκη και για αυτό αποτελεί κυβερνητική προτεραιότητα. Στη νέα αυτή περίοδο είναι κρίσιμο να διαμορφώσουμε το δικό μας, εθνικό σχέδιο για την ύπαρξή μας πέρα από τα μνημόνια και την επιτροπεία. Σε αυτό το σχέδιο, η Υγεία, ως βασική συνιστώσα του νέου Κοινωνικού Κράτους, έχει πρωτεύουσα θέση”.
Στην εκδήλωση του υπουργείου Υγείας για την συμπλήρωση 100 χρόνων από την ίδρυσή του, παρέστησαν ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης, ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης Αλέκος Φλαμπουράρης, βουλευτές πανεπιστημιακοί και πολλοί εργαζόμενοι στο χώρο της Υγείας.
Την εκδήλωση συντόνισε ο δημοσιογράφος της ΕΡΤ Πάνος Χαρίτος, και ακολούθησε συναυλία κλασικής μουσικής από μέλη της Εθνικής Συμφωνικής Ορχήστρας της ΕΡΤ.