Σε επίπεδα ρεκόρ έφτασε το 2021 η αγορά των προϊόντων αυτοφροντίδας, λόγω και των αυξημένων αναγκών για σκευάσματα και προϊόντα ατομικής υγιεινής που αφορούσαν στα συμπτώματα της covid. Ειδικότερα, σύμφωνα με τα στοιχεία της ΕΦΕΧ (Σύνδεσμος Εταιρειών Φαρμάκων Ευρείας Χρήσης), η συνολική αγορά των προϊόντων αυτοφροντίδας (ΟΤC), διαμορφώθηκε πέρυσι στα 742 εκατ. ευρώ έναντι 678 εκατ. ευρώ το 2020.
Να επισημάνουμε δε, ότι σε αυτά δεν υπολογίζονται και τα ΜΗΣΥΦΑ. Η εν λόγω αγορά κινείται επίσης ανοδικά από το 2018 και μετά, σε αξία, καθώς από 183 εκατ. ευρώ το 2018 διαμορφώθηκε στα 215 εκατ. ευρώ το 2021, σημειώνοντας αύξηση 17,5%.
Όπως αναφέρεται σε σχετική μελέτη του ΙΟΒΕ, το 2021 τα φαρμακευτικά σκευάσματα Αυτοθεραπείας (OTC εκτός ΜΗΣΥΦΑ) είχαν τζίρο 180 εκατ. ευρώ από 167 εκατ. ευρώ το 2020. Τα Συμπληρώματα Διατροφής αυξήθηκαν από 106 εκατ. ευρώ στα 116 ευρώ, τα σκευάσματα Βρεφικής Διατροφής διατηρήθηκαν κοντά στα 29 εκατ. ευρώ, τα προϊόντα Φροντίδας Ασθενών – Ιατροτεχνολογικά αυξήθηκαν από 87 εκατ. ευρώ στα 107 εκατ. ευρώ, τα προϊόντα Προσωπικής Περιποίησης από 285 εκατ. ευρώ στα 306 εκατ. ευρώ, ενώ υπάρχει και μια μικρή κατηγορία με Διάφορά προϊόντα η οποία είναι της τάξης των 4-5 εκατ. ευρώ.
Τι επισημαίνει η IQVIA
Από την πλευρά της η IQVIA ανέφερε πρόσφατα ότι όλες οι κατηγορίες στα προϊόντα αυτοθεραπείας (ΜΗΣΥΦΑ, OTC, personal care, patient care, nutrition), μέσα σε ένα 12μηνο είχαν αξία 1,25 δισ. ευρώ ξεπερνώντας μάλιστα κατά 200 εκατ. τις πωλήσεις του έτους πριν από την πανδημία.
Σύμφωνα με στοιχεία της IQVIA, κατά το πρώτο έτος της πανδημίας (Μάρτιος 2020- Φεβρουάριος 2021), ο τζίρος για τα Μη Συνταγογραφούμενα Φάρμακα (ΜΗΣΥΦΑ) μειώθηκε, από 211 εκατ. ευρώ το προηγούμενο έτος (Μάρτιος 2019 – Φεβρουάριος 2020), σε 192 εκατ. ευρώ, σημειώνοντας πτώση 9%. Ωστόσο, τη δεύτερη χρονιά (Μάρτιος 2021- Φεβρουάριος 2022), η αγορά επανάκαμψε, με τις πωλήσεις να διαμορφώνονται στα 226 εκατ. ευρώ (+17%), υπερβαίνοντας αυτές του 2019 (+7%).
Αντίστοιχα, στα λοιπά καταναλωτικά προϊόντα (OTC) , από 465 εκατ. ευρώ το 2019, οι πωλήσεις υποχώρησαν στα 452 εκατ. ευρώ το 2020 (-3%), αλλά αυξήθηκαν στα 515 εκατ. ευρώ το 2021, (+14%), υπερβαίνοντας, επίσης, το τζίρο του 2019 (+11%).
Στην κατηγορία των προϊόντων ατομικής φροντίδας (personal care) καταγράφηκε οριακή αύξηση κατά τα δύο χρόνια της πανδημίας, σε σχέση με την προηγούμενη χρονιά. Συγκεκριμένα, από 272 εκατ. ευρώ το 2019, ανήλθαν στα 295 εκατ. ευρώ το 2020 (+9%) και σε 304 το 2021 (+3%).
Η ίδια τάση, αλλά σε μεγαλύτερα μεγέθη, καταγράφηκε και στα προϊόντα φροντίδας ασθενούς (patient care), με την άνοδο να οδηγείται από τα προϊόντα ατομικής προστασίας, όπως μάσκες και αντισηπτικά, των οποίων η ζήτηση παρουσίασε κατακόρυφη αύξηση. Ειδικότερα, από τα 109 εκατ. ευρώ το 2019, οι πωλήσεις ανήλθαν στα 136 εκατ. ευρώ το 2020 (+25%), ενώ αυξήθηκαν περαιτέρω στα 172 εκατ. ευρώ το 2021 (26%), έτος κατά το οποίο συμπεριλαμβάνονται και τα έσοδα από τη διάθεση των self tests.
Επιμέρους κατηγορίες
Ανοδικά κινήθηκε η αγορά κατά τη διάρκεια της πανδημίας σε έξι από τις οκτώ τις μεγαλύτερες κατηγορίες προϊόντων αυτοφροντίδας, με την υψηλότερη αύξηση να καταγράφεται στα προϊόντα αυτοδιάγνωσης. Ειδικότερα, από τα 71 εκατ. ευρώ το έτος πριν από την πανδημία, οι πωλήσεις αυξήθηκαν στα 84 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο έτος της υγειονομικής κρίσης (+19%), ενώ «άλμα» της τάξης του 75% σημειώθηκε την επόμενη χρονιά, με τις πωλήσεις να ανέρχονται στα 147 εκατ. ευρώ, λόγω των τεστ.
Αντίστοιχα, τα προϊόντα για το βήχα, το κρυολόγημα και το αναπνευστικό από 138 εκατ. ευρώ μειώθηκαν σε 95 εκατ. ευρώ το πρώτο έτος (-31%), ενώ το επόμενο παρουσίασαν αύξηση της τάξης του 35%, με τις πωλήσεις να φτάνουν τα 128 εκατ. ευρώ
Οριακή μείωση της τάξης του 3% καταγράφηκε κατά τον πρώτο χρόνο της πανδημίας στα αναλγητικά (pain relief), με τις πωλήσεις να εμφανίζουν πτώση από τα 138 στα 137 εκατ. ευρώ. Εντούτοις, αύξηση της τάξης του 15% καταγράφηκε κατά το τελευταίο δωδεκάμηνο (από 137 σε 159 εκατ. ευρώ).
Ανοδική ήταν η πορεία στην αγορά βιταμινών και συμπληρωμάτων διατροφής με το τζίρο να αυξάνεται από 123 σε 144 εκατ. ευρώ τον πρώτο χρόνο (+17%) και σε 155 εκατ. ευρώ το δεύτερο (+8%), κυρίως λόγω τις συσχέτισης ορισμένων εξ αυτών των προϊόντων με τη μείωση του κινδύνου για σοβαρή covid -19.
Η υγειονομική κρίση φαίνεται ότι έδωσε ώθηση στα προϊόντα χαλάρωσης, ύπνου και τόνωσης της διάθεσης, καταγράφοντας αύξηση των πωλήσεων από 9 σε 11 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο έτος (+20%) και σε 13 εκατ. ευρώ κατά το δεύτερο (+19%).
Αντίθετα, πτωτική ήταν η αγορά στα δύο χρόνια του κορονοϊού για τα προϊόντα απώλειας βάρους, καθώς ο ετήσιος τζίρος μειώθηκε από 6 εκατ. ευρώ στα 5 εκατ. ευρώ (-20%) και στα 4 εκατ. ευρώ (-11%), αντίστοιχα.
Άνοδο παρουσίασαν τα προϊόντα ομορφιάς για άνδρες και γυναίκες, με τις πωλήσεις να αυξάνονται από 92 σε 103 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο έτος (+12%) και σε 117 εκατ. ευρώ κατά το δεύτερο (13%), πιθανότατα λόγω αυξημένης προσέλευσης στα φαρμακεία.
Όσον αφορά στα προϊόντα προσωπικής υγιεινής, οι πωλήσεις αυξήθηκαν από 34 σε 36 εκατ. ευρώ κατά το πρώτο έτος (+32%), ενώ μείωση της τάξης του 15% καταγράφηκε το δεύτερο χρόνο της υγειονομικής κρίσης.