Εθνικό Σχέδιο για την Ειδική Αγωγή και Θεραπεία παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες προωθεί το υπουργείο Υγείας, με στόχο την κάλυψη των πραγματικών αναγκών των παιδιών και των οικογενειών τους, δεδομένων των δημοσιονομικών περιορισμών, μετά τη διερεύνηση των πραγματικών αναγκών του πληθυσμού.
Το σχέδιο αυτό, θα προσδιορίσει και το πλαίσιο επί του οποίου θα συναφθεί συλλογική σύμβαση μεταξύ του ΕΟΠΥΥ και των ειδικών γιατρών-θεραπευτών, με την οποία θα διασφαλίζεται η επαρκής χρηματοδότηση από τον ΕΟΠΥΥ όλων των ιατρικά αναγκαίων θεραπειών, καθώς και ο έλεγχος των Κέντρων και της ποιότητας της φροντίδας.
Στην κατάρτιση εθνικού σχεδίου ειδικής αγωγής και τη σύναψη συλλογικής σύμβασης του ΕΟΠΥΥ με τους ιδιώτες παρόχους, παράλληλα με τη συνεχή προσπάθεια αναβάθμισης των δημόσιων δομών, στάθηκε ο υπουργός Υγείας Ανδρέας Ξανθός, κατά τη διάρκεια ημερίδας που πραγματοποιήθηκε χθες στην Εθνική Σχολή Δημόσιας Υγείας, για το θέμα.
Ο υπουργός επεσήμανε ότι η Ειδική Αγωγή-Θεραπεία είναι ένα νέο πεδίο εξειδικευμένων υπηρεσιών υγειονομικής – εκπαιδευτικής φροντίδας, αφορά ένα συνεχώς διογκούμενο ποσοστό παιδιών προσχολικής και σχολικής ηλικίας και αποτελεί μια μεγάλη πρόκληση για το Δημόσιο Σύστημα Υγείας και το Κοινωνικό Κράτος.
Παρατήρησε ότι το πρώτο και κρίσιμο έλλειμμα στη χώρα είναι η ανυπαρξία μιας σοβαρής επιδημιολογικής μελέτης στον παιδικό πληθυσμό, που θα αποτυπώνει τις πραγματικές διαστάσεις του προβλήματος και τις συνακόλουθες ανάγκες ειδικής θεραπείας και αγωγής. Η εικόνα που διαμορφώνεται πάντως και το πολύ υψηλό ποσοστό παιδιών με μαθησιακές δυσκολίες που καταγράφεται στην Ελλάδα, αναδεικνύει μια «επιδημική τάση» που δεν δικαιολογείται σε καμιά περίπτωση με βάση τα επιδημιολογικά δεδομένα άλλων ευρωπαϊκών χωρών. Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά, “είναι προφανές ότι έχουμε να κάνουμε με υπερδιάγνωση στο φάσμα των μαθησιακών δυσκολιών, του αυτισμού και της διαταραχής ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας (ΔΕΠΥ)”.
Πρόσθεσε ότι σε συνδυασμό με το διαχρονικό έλλειμμα δημόσιων δομών παροχής παιδοψυχιατρικών υπηρεσιών στη χώρα, έχει αναπτυχθεί μια νέα ιδιωτική «αγορά» που καλύπτει το κενό και στην πράξη έχει αναλάβει όλες τις προτεινόμενες θεραπείες (λογοθεραπεία, εργοθεραπεία, ψυχοθεραπεία, μαθησιακή στήριξη κλπ). Η «αγορά» αυτή, όπως σε όλο το υπόλοιπο σύστημα υγείας, δημιουργεί προκλητή ζήτηση, υπερκοστολόγηση και άρα υπερβάλλουσα δαπάνη όχι μόνο για το Δημόσιο αλλά και για τις οικογένειες που επιβαρύνονται με επιπλέον ποσά (συχνά διπλάσια) πέραν αυτών που αποζημιώνει ο ΕΟΠΥΥ.
Υπογράμμισε έτσι την ανάγκη συνολικής αναδιοργάνωσης του τοπίου στον τομέα της Ειδικής Αγωγής, για να τεθούν επιστημονικά κριτήρια και κατευθυντήριες οδηγίες, να υπάρξουν προδιαγραφές λειτουργίας των Κέντρων παροχής ειδικής θεραπείας, να ενισχυθούν οι δημόσιες δομές και να επιταχυνθεί η διαδικασία έκδοσης της αρχικής γνωμάτευσης, να δημιουργηθεί ένας σοβαρός μηχανισμός ελέγχου της ποιότητας της φροντίδας και ορθολογικότερης διαχείρισης των πόρων του ΕΟΠΥΥ.
Στο πλαίσιο αυτό, συγκροτήθηκε πέρυσι ειδική επιστημονική επιτροπή, το πόρισμα της οποίας περιλαμβάνει τα εξής:
- Αναγνωρίζει τον ενιαίο και διεπιστημονικό χαρακτήρα της Ειδικής Αγωγής-Θεραπείας και οριοθετεί τις διαδικασίες παροχής των αντίστοιχων υπηρεσιών.
- Προσδιορίζει τις ιατρικές ειδικότητες που συνταγογραφούν και τις αντίστοιχες των ειδικών θεραπευτών που εκτελούν τις αναγκαίες θεραπείες.
- Εξομοιώνει τους εξειδικευμένους γιατρούς του Δημόσιου και Ιδιωτικού τομέα ως προς τη δυνατότητα συνταγογράφησης των θεραπειών, διευκολύνοντας έτσι τους γονείς στην ελεύθερη επιλογή, αλλά και στην έγκαιρη διάγνωση και έναρξη της κατάλληλης αγωγής.
- Συγκροτεί για 1η φορά θεραπευτικά πρωτόκολλα και προδιαγράφει όλες τις ενδεικνυόμενες θεραπείες με βάση τις νοσολογικές κατηγορίες και τις διαγνώσεις και ανάλογα με τη βαρύτητα κάθε περίπτωσης.
- Προβλέπει τα ηλικιακά όρια, το εύρος και τη διάρκεια των ειδικών θεραπειών, την ανάγκη για συνέχεια της φροντίδας από την παιδική ηλικία στην ενήλικη ζωή, καθώς και την ανάγκη διαρκούς αξιολόγησης της παρεχόμενης φροντίδας.
- Προβλέπει την ηλεκτρονική συνταγογράφηση για όλες τις θεραπείες και τη διασύνδεση της με τον Ατομικό Ηλεκτρονικό Φάκελο Υγείας του παιδιού, που αυτή την περίοδο αρχίζει να εφαρμόζεται στην ΠΦΥ.
- Επισημαίνει τα θεσμικά ελλείμματα και τα κενά της νομοθεσίας στις προδιαγραφές λειτουργίας των Μονάδων Παροχής Υπηρεσιών Ειδικής Αγωγής, οι οποίες σήμερα αδειοδοτούνται από το Υπουργείο Εμπορίου.
- Προτείνει την εισαγωγή του συστήματος ICF (INTERNATIONAL CLASSIFICATION OF FUNCTIONING, DISABILITY AND HEALTH του WHO) για την κατηγοριοποίηση και ταξινόμηση των νοσολογικών οντοτήτων, καθώς και τη δημιουργία μόνιμης επιτροπής του Υπουργείου Υγείας για τη συστηματική παρακολούθηση των θεμάτων και την εισήγηση βελτιωτικών αλλαγών στο θεσμικό πλαίσιο.
- Εισηγείται τη χρηματοδότηση επιδημιολογικής έρευνας για καταγραφή και τεκμηρίωση των αναγκών του πληθυσμού (έως 18 ετών) στην παροχή υπηρεσιών Εδικής Αγωγής και Ψυχικής Υγείας.
Επίσης, η επιτροπή προτείνει:
- Σύσταση μόνιμης επιτροπής του υπουργείου στο ΚΕΣΥ, η οποία θα παρακολουθεί τις προτεινόμενες αλλαγές και θα μπορεί να προβαίνει σε τροποποιήσεις και βελτιώσεις,
- Σύσταση επιτροπής του υπουργείου στο ΚΕΣΥ προκειμένου να καθορίσει τα εγκεκριμένα είδη ψυχοθεραπείας, τους όρους και τις προϋποθέσεις χορήγησής τους, καθώς και τη δημιουργία μητρώου ειδικών ψυχοθεραπευτών
- Αναγνώριση του έργου του ειδικού παιδαγωγού στις δομές υγείας, υπό την προϋπόθεση της διευκρίνισης του ρόλου του σε αυτές, από το υπουργείο Υγείας
- Περαιτέρω επεξεργασία και προσθήκη της δυνατότητας φυσικοθεραπείας στις ψυχικές διαταραχές.
Τέλος, σημειώνοντας ότι δεν πραγματοποιήθηκε από τη συγκεκριμένη επιτροπή, προτείνει τον προσδιορισμό των όρων και προϋποθέσεων λειτουργίας των πλαισίων που παρέχουν υπηρεσίες ειδικής αγωγής – θεραπείας, δεδομένου ότι δεν προβλέπονται προδιαγραφές και αδειοδότηση επαγγελματικού χώρου για την εργοθεραπεία, λογοθεραπεία, ψυχοθεραπεία από ψυχολόγους, ειδική διαπαιδαγώγηση από ψυχολόγους, λογοθεραπευτές και ειδικούς παιδαγωγούς, συμβουλευτική γονέων από ψυχολόγους, ενώ αντίστοιχα δεν υπάρχει κοστολόγηση των περισσότερων από τις προβλεπόμενες υπηρεσίες.