Αρνητική εικόνα για την Ευρωπαϊκή Ένωση έχουν 4 στους 6 ‘Έλληνες πολίτες, (43%) καταγράφοντας το υψηλότερο αρνητικό ποσοστό σε ευρωπαϊκό επίπεδο ( EΕ – 28 :21%).
Η δυσχερής θέση που αντιμετωπίζει η χώρα και η απογοήτευση που διαπιστώνεται, κυρίως λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, αναδεικνύονται στις ελληνικές τοποθετήσεις αναφορικά με θέματα οικονομικής και προσωπικής κατάστασης.
Σύμφωνα με το Ευρωβαρόμετρο, το 91% των Ελλήνων αναπολεί το παρελθόν όταν η συνολική κατάσταση τόσο των ίδιων, όσο και της Ελλάδας εν γένει, ήταν καλύτερη και το 88% ομολογεί ότι δυσκολεύεται να πληρώσει τους λογαριασμούς που επιβαρύνουν σε μηνιαία βάση το νοικοκυριό τους.
Την ίδια στιγμή, οι περισσότεροι Ευρωπαίοι ερωτηθέντες (σε 14 χώρες) έχουν θετική εικόνα για την Ε.Ε. (40%), με τα υψηλότερα ποσοστά να σημειώνονται στην Ιρλανδία (59%), τη Βουλγαρία και το Λουξεμβούργο (57%) και το χαμηλότερο ποσοστό στην Ελλάδα (23%).
Ουδέτερη άποψη εκφράζεται από σημαντική μερίδα της ευρωπαϊκής κοινής γνώμης (Eλλάδα 33%, EΕ-28 37%).
Η διαμόρφωση αυτής της αρνητικής εικόνας, που σταθερά καταγράφεται στην Ελλάδα τα τελευταία χρόνια συνάδει και με τις αρνητικές επιπτώσεις στον τρόπο ζωής που οι πολίτες χρεώνουν στην Ε.Ε., όπως την ανεργία (Ελλάδα 34%, EΕ – 28 11%), την ανεπάρκεια ελέγχων στα εξωτερικά σύνορα (Ελλάδα:29%, EΕ – 28:23%), την απώλεια πολιτιστικής ταυτότητας (Ελλάδα:27%, EΕ – 28:13%), την εγκληματικότητα (Ελλάδα:24%, EΕ – 28 :15%) και τη σπατάλη χρήματος (Ελλάδα:19%, EΕ – 28:22%).
Η εικόνα αυτή εξηγείται επίσης και με τον τρόπο που εκλαμβάνουν την Ε.Ε., κυρίως ως αναποτελεσματική (Ελλάδα:74% , EΕ – 28 :51%), μη προστατευτική (Ελλάδα:69%, EΕ – 28:38%), μη προνοητική (Ελλάδα:67%, EΕ – 28 :35%), απόμακρη (Ελλάδα:66% , EΕ – 28 :53%) και μη δημοκρατική (Ελλάδα:54%, EΕ – 28 :28%). Ειδικότερα δε, εκφράζεται δυσαρέσκειά για τον τρόπο με τον οποίο λειτουργεί η δημοκρατία τόσο στην Ε.Ε. (Ελλάδα:68%, EΕ – 28 :42%), όσο και στην Ελλάδα (Ελλάδα:77%, EΕ – 28 :42%) καταγράφοντας για ακόμα μια φορά τα υψηλότερα ποσοστά της έρευνας.
Ωστόσο, τη χαρακτηρίζουν ως «μοντέρνα» (Ελλάδα:58%, EΕ – 28 :62%). Αξιοσημείωτο είναι ότι τα ελληνικά ποσοστά είναι πιο θετικά συγκριτικά με αυτά της προηγούμενης έρευνας. Παρ’ όλα αυτά τα ευρωπαϊκά παραμένουν στα ίδια επίπεδα με την άνοιξη του 2017 και επιβεβαιώνουν τη θετική τάση που άρχισε να καταγράφεται το 2016, σε ευρωπαϊκό επίπεδο, για την εικόνα της Ε.Ε. εν γένει.
Παράλληλα, θετικό πρόσημο προσδίδεται στην ΕΕ όταν αυτή ταυτίζεται με την ελευθερία να ταξιδεύουμε, σπουδάζουμε και εργαζόμαστε οπουδήποτε επιθυμούμε στην Ε.E. (Ελλάδα:54%, EΕ – 28 :52%), το ευρώ ως κοινό νόμισμα (Ελλάδα:42%, EΕ – 28 :36%), την ισχυρή φωνή που έχει η Ε.E. σε παγκόσμιο επίπεδο (Ελλάδα:34%, EΕ – 28 :25%), την ειρήνη (Ελλάδα:29%, EΕ – 28 :30%), και την πολιτιστική πολυμορφία που τη χαρακτηρίζει (Ελλάδα:26%, EΕ – 28 :28%).
Ειδικότερα δε, η ελεύθερη κυκλοφορία ανθρώπων, αγαθών και υπηρεσιών εντός της Ένωσης (Ελλάδα:66%, EΕ – 28 :57%), η διασφάλιση της ειρήνης μεταξύ των κρατών-μελών της (Ελλάδα:59%, EΕ – 28 :56%), τα προγράμματα ανταλλαγής φοιτητών, όπως το Erasmus (Ελλάδα:26%, EΕ – 28 :25%), η πολιτική και διπλωματική επιρροή της στον υπόλοιπο κόσμο (Ελλάδα:25%, EΕ – 28 :20%) αποτελούν τα πλέον θετικά αποτελέσματα που έχει επιτύχει η Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις απαντήσεις των ερωτηθέντων. Γενικότερα, οι Ευρωπαίοι πολίτες (συμπ. των Ελλήνων) θεωρούν ότι η άποψη της Ευρωπαϊκής Ένωσης μετράει στον κόσμο (Ελλάδα:73%, EΕ – 28 :72%) και ότι έχει τη δύναμη και τα εργαλεία να υπερασπιστεί τα οικονομικά της συμφέροντα στην παγκόσμια οικονομία (Ελλάδα:71%, EΕ – 28 :65%). Πιθανώς και γι’ αυτό οι Έλληνες να πιστεύουν ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να αντιμετωπίσει καλύτερα το μέλλον, ούσα εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης (Ελλάδα:59%, EΕ:60%). Ωστόσο, εκτιμούν ότι τα πράγματα κινούνται προς τη λάθος κατεύθυνση στην Ευρωπαϊκή Ένωση (Ελλάδα:69%, EΕ – 28 :47%), όπως και στην Ελλάδα (Ελλάδα:80%, EΕ – 28 :49%).
Η ποιότητα ζωής των Ελλήνων, τα τελευταία χρόνια, αξιολογείται τελείως αρνητικά (Ελλάδα:91%, EΕ – 28 :51%), με τους ερωτηθέντες να αναπολούν το παρελθόν όταν η συνολική κατάσταση τόσο των ίδιων, όσο και της Ελλάδας εν γένει, ήταν καλύτερη. Ειδικότερα δε, 9 στους 10 Έλληνες θεωρούν ότι η κατάσταση που βρίσκεται η χώρα τους, στην παρούσα φάση, είναι κακή (Ελλάδα:91% – το υψηλότερο αρνητικό της έρευνας, EΕ:48% για εθνική κατάσταση). Η δυσχερής θέση που αντιμετωπίζει η χώρα και η απογοήτευση που διαπιστώνεται, κυρίως λόγω της παρατεταμένης ύφεσης, αναδεικνύονται στις ελληνικές τοποθετήσεις αναφορικά με θέματα οικονομικής και προσωπικής κατάστασης. Αξιοσημείωτο είναι ότι οι ελληνικές τοποθετήσεις διαφέρουν από τις περισσότερες αντίστοιχες ευρωπαϊκές, οι οποίες διακατέχονται από μια διάχυτη ικανοποίηση, σε προσωπικό και εθνικό επίπεδο.
Συγκεκριμένα, ενόσω οι Έλληνες εκφράζουν δυσαρέσκειά για την καθημερινή τους ζωή (Ελλάδα:58%, EΕ:17%), οι υπόλοιποι Ευρωπαίοι δηλώνουν ευχαριστημένοι (Ελλάδα:42%, EΕ:83%). Η υψηλή ανεργία και οι χαμηλές αμοιβές σκιαγραφούν ένα γενικευμένο κλίμα απογοήτευσης, με τη συντριπτική πλειονότητα των Ελλήνων (98% υψηλότερο της έρευνας, EΕ:54%) να χαρακτηρίζει ως «κακή» την κατάσταση της απασχόλησης στην Ελλάδα και μόνο 1 στους 4 Έλληνες πολίτες να αξιολογεί θετικά την προσωπική του επαγγελματική κατάσταση (Ελλάδα:24%, EΕ – 28 :61%), με το αντίστοιχο ελληνικό ποσοστό που την αξιολογεί ως «κακή» να διατηρεί την αρνητική πρωτιά της έρευνας (Ελλάδα:48%, EΕ – 28 :21%). Ακολούθως, 7 στους 10 Έλληνες αγωνιούν και για την οικονομική κατάσταση των οικογενειών τους (Ελλάδα:70% – το υψηλότερο ποσοστό, EΕ – 28 :26%), ενώ οι Ευρωπαίοι φαίνονται καθησυχασμένοι καθώς αξιολογούν την οικογενειακή τους οικονομική κατάσταση θετικά (EΕ – 28 :72%, Ελλάδα:30%).
Αξιοσημείωτο είναι ότι την ώρα που 6 στους 10 Ευρωπαίους φαίνεται να μην αντιμετώπισαν καμία δυσκολία στην πληρωμή των μηνιαίων λογαριασμών τους, στην Ελλάδα αυτή την ευκολία φαίνεται να την έχει μόνο 1 στους 10 Έλληνες (Ελλάδα:11%, EΕ – 28 :64%), με την πλειονότητα της ελληνικής κοινής γνώμης να ομολογεί ότι δυσκολεύτηκε να πληρώσει τους λογαριασμούς που επιβαρύνουν σε μηνιαία βάση το νοικοκυριό τους (Ελλάδα:88% αθροιστικά: δηλ. 46% τις περισσότερες φορές και 42% κατά καιρούς, EΕ – 28 :33% αθροιστικά).