Στάση αναμονής μέχρι τη σύνταξη των νέων μέτρων τιμολόγησης φαρμάκων σε νομικό κείμενο τηρεί συνολικά η φαρμακοβιομηχανία, προκειμένου να αποτιμηθεί τελικά η επίδραση των πρόσφατων εξαγγελιών στον κλάδο.
Από τις πρώτες εκτιμήσεις επισημαίνεται πως ακόμη το θέμα της βιωσιμότητας των επιχειρήσεων δεν έχει αντιμετωπιστεί, αν και το τοπίο όπως αναμένεται να διαμορφωθεί θα είναι περισσότερο προβλέψιμο απ΄ ότι σήμερα.
Σχολιάζοντας τα προτεινόμενα μέτρα ο πρόεδρος του PhRMA Innovation Forum Μάκης Παπαταξιάρχης, τόνισε ότι “η ανακοίνωση από πλευράς Υπουργείου Υγείας, μιας νέας δέσμης παρεμβάσεων διπλής κατεύθυνσης -τιμολογιακής και διαχείρισης ελλιπούς προϋπολογισμού – αναμφισβήτητα αποτελεί την κατάληξη ενός ειλικρινούς, εξαντλητικού, συνεπούς και θεσμικά προσδιορισμένου διαλόγου.
Η ανάλυση και προσεκτική αποτίμηση των νέων δεδομένων, συνηγορεί σε ένα αρχικό συμπέρασμα που επιτρέπει μια θετική ενίσχυση της προβλεψιμότητας, αλλά και μια επώδυνη παράταση και ίσως επιδείνωση της βιωσιμότητας στο χώρο της φαρμακευτικής επιχειρηματικότητας. Στη διαμορφούμενη πραγματικότητα, η ιστορικά υπεύθυνη παρουσία της καινοτόμου βιομηχανίας θα εγγυηθεί, και στο νέο πλαίσιο, την επόμενη μέρα και θα συνεχίσει να υπηρετεί το μοναδικό αληθινό πρόταγμα που είναι ο Έλληνας ασθενής.
Παρατηρούμε την απουσία αναπτυξιακής λογικής, την αδυναμία διεύρυνσης και αύξησης των ανεπαρκών προϋπολογισμών, τη συνεπή διαχείριση και ανακύκλωση προβληματικών λογικών και αγκυλώσεων προστατευτισμού τοπικής παραγωγής και θεώρησης. Επισημαίνουμε την απουσία γενναίων παρεμβάσεων και ανατροπών χρόνιων στρεβλώσεων και ιστορικών λαθών. Στις στοχευμένες αποφάσεις του Υπουργείου Υγείας καταγράφονται θετικές εξελίξεις, σημαντικές, αλλά ακόμη ανεπαρκείς.
Η φαρμακευτική καινοτομία δεν αποτιμάται με τη συνεχή κοστολογική εφευρετικότητα που οδηγεί σε εισαγωγή νέων μέτρων και αναπροσαρμογή κάποιων άλλων, αποτυχημένων. Η φαρμακευτική καινοτομία δε θα απομειώσει την έννοια της αξίας, προς θρίαμβο της έννοιας του κόστους. Θα παραμείνει εκείνη που συμβάλλοντας καταλυτικά στην οικονομική ανάπτυξη της χώρας, παντοτινά θα εγγυάται ένα καλύτερο μέλλον θεραπείας, αλλά και την ελπίδα της ίασης στον Έλληνα ασθενή”.
Οι προβληματισμοί
Κεντρική ανησυχία για το σύνολο των επιχειρήσεων του κλάδου, πολυεθνικών οίκων ή ελληνικών, παραμένει το ζήτημα του clawback, το οποίο προκαλεί τριγμούς στις επιχειρήσεις εξαιτίας του ύψους του. Οι αρχικές εκτιμήσεις στελεχών της φαρμακοβιομηχανίας υπογραμμίζουν ότι τα θετικά αποτελέσματα του νέου τρόπου τιμολόγησης μένουν να φανούν. Κι αυτό, γιατί στην περίπτωση που γίνουν οι απαιτούμενες διορθώσεις στις τιμές, στις περιπτώσεις όπου χρειάζονται αυξήσεις, αυτές θα εξανεμιστούν από το clawback, δεδομένου ότι ο κλειστός προϋπολογισμός για τη δαπάνη εντός και εκτός νοσοκομείων παραμένει στα ίδια επίπεδα.
Την ίδια στιγμή δεν είναι δυνατόν να αποτιμηθούν οι επιδράσεις των λοιπών διαρθρωτικών μέτρων ελέγχου της κατανάλωσης όπως τα θεραπευτικά πρωτόκολλα, γιατί η εφαρμογή τους είναι σταδιακή – άρα καθυστερεί – και μέχρι στιγμής το πλαίσιο εφαρμογής τους εμφανίζεται πολύ χαλαρό, με αποτέλεσμα να μην δίνεται το απαιτούμενο προβάδισμα στα γενόσημα, ώστε να απελευθερωθούν πόροι για νέες θεραπείες εκεί που είναι απαραίτητο.
Σημειώνουμε ότι η ενίσχυση της χρήσης γενοσήμων, αποτελεί πάγιο ζητούμενο από το σύνολο του κλάδου, εξαιτίας της συμβολής τους στη μείωση της δαπάνης, δεδομένου ότι οι διαθέσιμοι πόροι είναι περιορισμένοι. Βασική προϋπόθεση όμως για τη μείωση της δαπάνης με τη χρήση των γενοσήμων είναι ο ταυτόχρονος έλεγχος της κατανάλωσης, ώστε οι ασθενείς να παίρνουν τη φθηνότερη, ασφαλή και αποτελεσματική θεραπεία για τη διαχείριση της πάθησής τους, αφήνοντας περιθώριο στις νεώτερες θεραπείες – που κατά τεκμήριο είναι ακριβότερες – να αντιμετωπίζουν δυσκολότερα περιστατικά, με στόχο τις ακάλυπτες ιατρικές ανάγκες.
Χαρακτηριστικά, παράγοντες της ελληνικής φαρμακοβιομηχανίας επισημαίνουν ότι η μέση τιμή των γενοσήμων κυμαίνεται γύρω στα 7,5 ευρώ, έναντι 673 ευρώ μέσου όρου τιμής των νέων φαρμάκων.
Με δεδομένο το παραπάνω, οι ελληνικές φαρμακευτικές, στην πρότασή τους στη Διακομματική Επιτροπή του φαρμάκου, έχουν προτείνει την εξαίρεση των γενοσήμων από το clawback, καθώς επίσης και τον διαχωρισμό της εξωνοσοκομειακής φαρμακευτικής δαπάνης σε τρεις κατηγορίες: η πρώτη να περιλαμβάνει τα εκτός πατέντας φάρμακα αναφοράς και τα γενόσημα, η δεύτερη τα νέα φάρμακα υπό προστασία πατέντας και η τρίτη τα φάρμακα υψηλού κόστους, του ν. 3816.